Mới đây, Bộ Y tế ban hành “Hướng dẫn triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời” mới mục tiêu hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời và trẻ em suy dinh dưỡng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ em dưới 2 tuổi.

Tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ

Theo đó, năm 2023, sẽ tổ chức triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại 40% các xã vùng III (tương đương với 600 xã tại 39 tỉnh/thành trên toàn quốc). Đến năm 2025, duy trì mô hình và nâng cao chất lượng của mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại 40% xã vùng III (tương đương với 600 xã tại 39 tỉnh/thành trên toàn quốc).

Theo Bộ Y tế, sẽ triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại 51 tỉnh, thành phố thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Theo hướng dẫn, sẽ thực hiện mô hình phòng tư vấn Nuôi dưỡng trẻ nhỏ nhằm cung cấp kiến thức về Nuôi dưỡng trẻ nhỏ thông qua các cuộc tư vấn cá nhân hoặc tư vấn nhóm từ lúc bà mẹ mang thai và liên tục cho đến hai năm đầu đời của trẻ tại cơ sở y tế. Phòng tư vấn sẽ tư vấn cho các bà mẹ giai đoạn khi mang thai, giai đoạn trong và ngay sau khi sinh, giai đoạn sau sinh.

Ở giai đoạn khi mang thai, phụ nữ mang thai cần được chăm sóc thai nghén và dinh dưỡng hợp lý. Đặc biệt thời điểm 3 tháng cuối thai kỳ, bà mẹ cần được cung cấp kiến thức về việc nuôi con bằng sữa mẹ để tạo một khởi đầu tốt cho việc nuôi con bằng sữa mẹ sau này.

Phụ nữ mang thai sẽ được tư vấn 3- 4 lần trước sinh, kết hợp cùng với khám thai; 2-3 lần tư vấn cá nhân, 1 lần tư vấn nhóm. Mục đích để bà mẹ biết được tầm quan trọng của chăm sóc dinh dưỡng hợp lý, tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ; bà mẹ thực hành được chế độ dinh dưỡng và vận động, nghỉ ngơi hợp lý trong thời gian mang thai.

Nội dung tư vấn sẽ tập trung vào chế độ dinh dưỡng hợp lý trong thời gian mang thai. Bên cạnh đó, nội dung nuôi con bằng sữa mẹ sẽ tư vấn vào 3 tháng cuối thai kỳ bao gồm tầm quan trọng của việc cho bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau khi sinh, nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài đến 24 tháng; các hoạt động hỗ trợ cho nuôi con bằng sữa mẹ tại địa bàn…

Giai đoạn trong và ngay sau khi sinh: Nội dung hỗ trợ là hoạt động hỗ trợ tích cực bà mẹ trong việc cho con bú bữa đầu tiên sau sinh.

Giai đoạn sau sinh, sẽ tư vấn hướng dẫn dinh dưỡng cho bà mẹ nuôi con bú. Khi trẻ 0-6 tháng tuổi: Bà mẹ cần được giúp đỡ, hỗ trợ để đảm bảo cho trẻ bú sớm ngay sau sinh và bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Khi trẻ 6-24 tháng tuổi: Bà mẹ cần biết cách cho con ăn bổ sung hợp lý theo từng độ tuổi và duy trì cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn.

Cách thức hoạt động của mô hình nhóm hỗ trợ

Theo đó, cách thức hoạt động của mô hình nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ là tại mỗi thôn/bản, 3 cán bộ cơ sở được lựa chọn để điều hành các nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ. Họ có thể là các cán bộ y tế thôn bản, cán bộ Hội Phụ nữ thôn, cộng tác viên dinh dưỡng hoặc/và trưởng thôn.

Để đảm bảo hoạt động của các nhóm này được hiệu quả, các cán bộ điều hành nhóm cấp thôn bản sẽ chịu sự giám sát của cán bộ y tế cấp xã. Bên cạnh đó, các cán bộ y tế cấp huyện và cấp tỉnh cũng tham gia giám sát hỗ trợ hoạt động của các nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ.

Cuộc họp của nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ được tổ chức định kỳ hàng tuần hoặc cách tuần với sự tham gia của các thành viên (bà mẹ, người chăm sóc, các thành viên trong gia đình). Tùy thuộc vào chủ đề phù hợp mà các đối tượng tham gia có thể là toàn bộ nhóm hoặc một số đối tượng đặc thù (chỉ có các bà mẹ mang thai, chỉ có các bà mẹ cho con bú, chỉ có các bà mẹ cho con ăn bổ sung, hoặc toàn bộ nhóm).

Các chủ đề họp nhóm nuôi dưỡng trẻ nhỏ (có thể bổ sung thêm tùy tình hình và vấn đề dinh dưỡng trên địa bàn) có thể là: Chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai và cho con bú; cho trẻ bú mẹ sớm sau khi sinh; cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu; cho trẻ bú mẹ đúng cách; cho trẻ ăn bổ sung đúng thời điểm…